Popularność turystyki wąskotorowej w Polsce
Koleje wąskotorowe są pięknym elementem polskiego krajobrazu, ale coraz rzadziej spotykanym. O tego rodzaju transporcie można mówić wtedy, gdy szerokość szyn wynosi mniej niż 1435 mm. Najczęściej spotykanym rozstawem szyn było 600 mm (m.in. Żnińska Kolej Powiatowa).
Kolej wąskotorowa ma wielu zwolenników, którzy uważają ją za piękną zdobycz technologiczną. Nie brakuje pasjonatów, którzy urządzają podróże po Polsce, w celu przejechania się kolejką.
Historia powstania kolei wąskotorowej
Największą popularnością kolej wąskotorowa cieszyła się w XIX i XX wieku. Budowano je na potrzeby lokalnego przemysłu, ze względu na niskie koszty inwestycyjne, jak i późniejszej eksploatacji. W latach 50. na terenie całego kraju działało ponad 4 tysiące kilometrów linii wąskotorowych.
Najstarsza kolej wąskotorowa? Górnośląskie Koleje Wąskotorowe
Górnośląskie Koleje Wąskotorowe są najstarsze zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Powstały w 1851 roku, ze względu na potrzeby lokalnego przemysłu, a rozstaw szyn wynosił 785 mm. Dzięki rozwojowi linii wąskotorowych, nie było problemów z przemieszczaniem się między kopalniami, hutami i fabrykami.
W sezonie letnim realizowane jest połączenie Bytom-Tarnowskie Góry-Miasteczko Śląskie.
Wybrane koleje wąskotorowe, które warto odwiedzić
Nie tylko Żnin może pochwalić się piękną koleją wąskotorową. Na terenie wielu polskich miast znajdują się skanseny będące rajem dla fanów kolei.
Skansen w Rudach
Linia kolejki wąskotorowej powstała w Rudach Wielkich pod koniec XIX wieku. Łączyła tę miejscowość z Gliwicami. Uwaga! W 1954 roku gościła na swoim pokładzie aż 1 834 400 pasażerów! Jest to absolutny rekord.
W latach 90. kolej przestała działać. W sezonie letnim organizowane są kursy turystyczne na odcinku: Rudy Wielkie-Paproć. W skansenie można podziwiać zabytkowe lokomotywy i wagony.
Bieszczadzka Kolejka Leśna
Pod koniec XIX wieku na terenie Bieszczadów powstała wąskotorowa kolejka o rozstawie 750 mm. Turyści mogą nią podróżować po terenach Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego, co stanowi niezwykłą atrakcję. Kolejka swój bieg zaczyna w miejscowości Wola Michowa, a kończy w miejscowości Przysłup.
Nadwiślańska Kolej Wąskotorowa
Powstała w 1900 roku i ma rozstaw szyn o szerokości 750 mm. Na tej trasie kursowały Luxtorpedy, znane w okresie międzywojennym. Wycieczkę warto zaplanować na niedzielę, od maja do września. Odbywa się ona na linii: Karczmiska – Opole Lubelskie– Karczmiska.
Piaseczyńska Kolej Wąskotorowa
Powstała w 1898 roku i jest nadal czynna. Jej rozstaw torów wynosi 1000 mm. Stanowi ważny zabytek województwa mazowieckiego. W każdą niedzielę można skorzystać z przejazdu na trasie Piaseczno-Tarczyn-Piaseczno. Odcinek ma 15 km.
Świętokrzyska Kolejka Dojazdowa „Ciuchcia Expres Ponidzie”
Powstała w 1915 roku, a jej rozstaw szyn wynosi 750 mm. Turystyczna trasa kolejki rozpoczyna się w miejscowości Ponidzie, a kończy bieg w Pińczowie. Ciekawostką jest to, że kolejka wąskotorowa krzyżuje się z koleją szerokotorową LHS (najdłuższa w Polsce).